W latach pomiędzy pierwszą a drugą wojną światową wiele dramatycznych wydarzeń rozegrało się na wschodzie. Lwów, będący kiedyś częścią Polski, stał się potem kością niezgody pomiędzy naszym krajem, Rosją i powstającym państwem Ukraińskim, które tak jak i Polska pragnęło niepodległości. My już wiemy, jak się sprawy ułożyły, jednak bohaterowie cyklu książek „Krüger” Marcina Ciszewskiego, wrzuceni w sam środek wschodniego kotła wydarzeń, z własnymi demonami depczącymi im po piętach, nie mogli być świadomi tego, w jakim kraju obudzą się jutro i czy ten będzie im przyjazny, czy wrogi.

Wilhelm wraz z Henrykiem Szumskim przemierza tereny Rusi w pogoni za Kolcowem, który z uprowadzoną Eweliną zmierza do Kijowa, by przyłączyć się do bolszewickiej organizacji Czeka. Kraj ogarnięty jest rewolucją – szlachta, rzucona na kolana przez zbuntowane zastępu chłopskie, ucieka czym prędzej z ogarniętego walkami terenu. Nie wszyscy zdążą – część padnie ofiarą wściekłości i zawiści tłumów, podburzanych przez bolszewickich agitatorów, ginąc w okrutny sposób. Ostatnim bastionem, który broni się przed napaściami, jest dwór Piaski należący do rodziny Czerskich. Tam przyjdzie szukać schronienia bohaterom uciekającym przed depczącymi im po piętach bolszewikami. Nie widzą oni jeszcze, że wplątali się w grę polityczną, z której nie będą mogli tak łatwo wybrnąć...

Porzuciwszy Lwów, większość z bohaterów zmierza do Kijowa i z każdym krokiem bardziej pogrążają się oni w powojenny chaos. Bolszewicka Rosja ma własny pomysł na zagospodarowanie terenów ukraińskich i nie w smak im pomysł z niepodległym państwem zarówno polskim, jak i ukraińskim. Znaczna część książki to droga – ucieczki i pościgi z ciągle zmieniającą się sytuacją, wpadanie w kolejne kłopoty i próby wykaraskania się z nich. Z jednej strony mamy Kolcowa, nastawionego na jak najszybsze dostanie się do Kijowa przy minimalizacji ryzyka zwrócenia na siebie uwagi – niestety, z Eweliną u boku jest to niemal niemożliwe. Dziewczyna zwraca uwagę nie tylko urodą i chociaż przez większość czasu pozostaje bierna, tylko czeka na sposobność wymknięcia się porywaczowi. Sam Iwan zaczyna się też zastanawiać, czy zabranie jej pod wpływem nagłych emocji to był na pewno dobry pomysł... Krüger I Szumski mają jeszcze trudniej – oni są obcy dla każdej ze stron. Chociaż wplątują się po drodze w różne sytuacje wymagające od nich poświęcenia pierwotnej misji na rzecz zwyczajnego przetrwania, to uparcie dążą do celu, nieświadomi losów Cygana, ostatniego z grupy, który w czasie nocnej strzelaniny oddzielił się od Wilhelma i zaginął. Chłopak przeżył – ale i trafił najgorzej z nich wszystkich. W międzyczasie obserwować będziemy postępy śledztwa znanego nam z pierwszej części Waligóry – kontakt z nim nawiązuje niejaki Jan Bełżecki i przekazuje informacje, które dla komisarza będą jak grom z jasnego nieba – wyjaśniając niemal wszystkie tajemnice, jakie pozostały po pamiętnym napadzie na bank.

Powieść znów zmieni swój charakter gdzieś w okolicach połowy. Z mocno sensacyjnej pogoni wpadniemy w ponury nastrój terroryzowanego przez Czekę Kijowa. Tu nie będzie dynamicznej akcji, w zamian za to dostaniemy klasyczną niemal powieść szpiegowską z konszachtami, spiskiem, konspiracją i ciągłym poczuciem zagrożenia. W Kijowie nie można ufać nikomu, bo każdy może okazać się zdrajcą. Gdzieś w tym wszystkim jest Ewelina, ukochana siostra i podopieczna, bezbronna wśród obcych – ale czy jeszcze żyje? I czy jej porwanie nie miało czasem znaczenia... politycznego? Tajemnice mnożą się, wzrasta napięcie, intryga pogłębia... Klimat staje się mroczny i momentami aż trudny do zniesienia, ale nadal nie sposób oderwać się od czytania.

Wielu z bohaterów poznamy od innej strony. Szumski, tak przedtem aktywny i pewny siebie, wobec kolejnych konsekwencji własnych błędnych decyzji i pogłębiającego się konfliktu z Wilhelmem zmienia się nie do poznania – jego wahanie, niemal bezbronność wobec zachodzących wokół zmian sprawią, że z czarnego charakteru zmienia się powoli w osobę, która wymaga wsparcia, nie sposób też nie poczuć do niego pewnej sympatii. W opozycji staje Krüger, który, chociaż daje popis odwagi i brawury w bitwie o Piaski, potem ujawnia wszelkie przywary, które mógłby posiadać nastolatek nagle tracący grunt pod nogami: buntuje się. Jak niebezpieczny może być bunt u tak dobrze wyszkolonego i wychowanego na zawodowego przestępcę chłopaka, nietrudno się domyślić. Dostaniemy też – wreszcie – więcej Eweliny, tej cichej, nieśmiałej, ale stanowiącej podporę grupy dziewczyny, która, wrzucona w zupełnie obce środowisko, pokazuje, że nie zamierza pozostać marionetką w rękach wrogów. Jej postać przeszła wspaniałą przemianę, dojrzała – a moja początkowa sympatia do niej tylko się pogłębiła. Czekam za to na dalszy rozwój Anny, która mimo początkowego załamania postanowiła nadal działać – oraz Jadwigi, stanowiącej w „Tygrysie” swego rodzaju fatum, demona zemsty, będącego tylko o kilka kroków za Krugerem. Ona nie zapomniała swojej krzywdy, zdecydowana jest też poznać prawdziwą tożsamość byłego kochanka – i zaprowadzić go przed oblicze sprawiedliwości.

„Tygrys” to godna kontynuacja „Szakala”. Powieść nic nie traci z impetu, który rozwinęła w pierwszym tomie, kontynuuje wątki i dodaje kolejne, wyjaśnia jedne tajemnice, nawiązując jednocześnie do kolejnych... Trudno więc nie poczuć żalu, ze tak długo, bo aż do kwietnia, przyjdzie nam czekać na kolejny tom. To naprawdę dobry kawał sensacji i kryminału, przetykanego wątkami wojennymi i politycznymi, dynamiczną, pełną zwrotów akcją i fabułą poruszającą wiele drażliwych dla powojennego wschodu kwestii. Jeśli jeszcze nie znacie „Krügera”, po prostu po niego sięgnijcie. Nie będziecie zawiedzeni.

Rok 1918 w historii naszego kraju jest rokiem szczególnym. Ten czas końca pierwszej wojny światowej, kiedy Polska zyskuje nadzieję na odzyskanie niepodległości, tak znaczący dla nas, nie był jednak w żadnym wypadku spokojny ani szczęśliwy. Proces odbudowywania państwa przebiegał burzliwie, wśród walk tworzących się na nowo stronnictw, upadku jednych wartości i tworzenia nowych. To wręcz idealny moment do działania dla wszelkiego typu grup przestępczych. W takich okolicznościach osadzona jest nowa powieść Marcina Ciszewskiego („Major”, „Mróz”, „Kapitan Jamróz”), „Krüger. Szakal”, pierwsza część cyklu „Willhelm Krüger”.

Zapowiedziana wizyta u prezesa Banku Zachodniego, Andrzeja Rotwanda, okazuje się wcale nie dotyczyć potencjalnych inwestycji. Rewolwer w ręku gościa nadaje sprawom nieoczekiwany bieg. W samym banku przebywa jeszcze dwóch niepożądanych osobników – wspólnicy przestępcy szybko rozpracowują strażników, a „odrobina” perswazji użytej na prezesie skutkuje pełnym dostępem do skrytek. Wszystko przebiega zgodnie z planem do momentu, w którym trzeba zbierać łupy i uciekać. Iwan Kolcow, który w okolicy przebywał niejako przypadkiem, usłyszał strzał... i z racji wojskowego doświadczenia natychmiast rozpoznał, z jakiej broni go oddano. Z ukrycia obserwuje odjeżdżającą w pośpiechu grupę, by następnie zgłosić się na policję z dość nietypową propozycją.

Seria „Krüger” ma w założeniu obejmować cztery powieści. To kryminały z wątkiem sensacyjnym, osadzone w historycznej scenerii odradzającej się Polski. Pierwszą część można by podsumować jednym słowem: „pościg”. Bohaterów, czyli Henryka Szumskiego, Wilhelma Krügera i Cygana poznajemy w biegu. To dość niezwykła szajka przestępcza: starszy mężczyzna, wykształcony, elegancki i obyty, i towarzysząca mu dwójka młodych, około osiemnastoletnich chłopaków - od razu zwracają uwagę. Ponadto obaj młodzi są wyjątkowo uzdolnieni – sprawni fizycznie jak cyrkowcy a ich zdolności strzeleckie – tutaj szczególnie wyróżnia się Krüger – pozwalają im na doskonałe panowanie nad otoczeniem. Ale popełniają błędy. Pierwszy z nich to pozostawienie za sobą dwóch trupów, choć było to konieczne ze względu na powodzenie ucieczki, drugim zaś jest niedocenienie potencjalnych obserwatorów. Innymi słowy: grupa, tak brawurowo dorabiająca się niemałej fortuny w sobie tylko znanych celach, nie umknie tym razem bezkarnie.

Bohaterów jest jednak więcej niż tylko wspomniana trójka. Całość wydarzeń obracać się będzie wobec dwóch osób. Pierwszą z nich jest tytułowy Krüger, zwany też Wilkiem. Jest on postacią dość skomplikowaną, a początkowo bardzo tajemniczą. Wiemy, że odbył trening cyrkowy, w którym to fachu był wyjątkowo dobry, dodatkowo to, że cechuje go zimna krew, celne oko, bystry umysł i bezwzględne posłuszeństwo względem starszego towarzysza. Wilek jest też jednak młody, a to oznacza, pomimo pozornego z początku chłodu emocjonalnego, nadchodzące problemy. Sprawę pogarsza niepewne pochodzenie chłopaka – wydarzenia sprzed osiemnastu lat wrócą w nieoczekiwany sposób. Jaką rolę odegra w tym wszystkim Iwan Kolcow, druga z głównych postaci w powieści?

O Kolcowie dowiemy się w trakcie czytania dość sporo. Na początku musi nam jednak wystarczyć informacja o jego obecnej sytuacji, z krótkim nakreśleniem jej przyczyn. Iwan, były artylerzysta zwolniony z wojska ze względu na znaczące pogorszenie stanu zdrowia, żonaty z Anną, Polką, jest człowiekiem sfrustrowanym. I, tak jak w przypadku Krügera mamy więcej pytań niż odpowiedzi, tak tu sytuacja powinna być odwrotna – a jednak nie jest. Dowiadując się stopniowo przyczyn frustracji Rosjanina, czytając o tym, jaki sposób znalazł, by sobie z nią radzić, wreszcie: rozważając podsuwane przez autora, zawoalowane wskazówki co do jego powiązań z Krügerem – które wyglądają na stosunek wrogi, choć na wyjawienie przyczyny takiego stanu rzeczy przyjdzie nam jeszcze poczekać, a i ono nie będzie do końca satysfakcjonujące – gmatwamy się w intrygę, która nie dość, nie wcale nie dąży do szczęśliwego zakończenia, to jeszcze wykazuje tendencję do pokazywania, że przed chwilą to wcale nie było jeszcze tak źle... Bo zaraz będzie gorzej.

W książce występują trzy postaci kobiece. Z mojego puntu widzenia najbardziej intrygującą jest Ewelina, siostra Wilhelma. Towarzyszyła obu chłopakom „od zawsze”, sama nie biorąc udziału w nauce ani późniejszych wydarzeniach, uznawana raczej za osobę zbędną. Powód tego był prosty: dziewczyna jest niewidoma od urodzenia. Przejawia jednak zadziwiającą siłę charakteru, popartą intuicją i wyjątkową wrażliwością, z jaką odbiera otoczenie. Nie jest tak bezradna, jak mogłoby się wydawać. Niestety, w tej części nie poświęcono jej zbyt wiele miejsca - do czasu. Więcej uwagi od autora zyskały panie mające możliwość wykazania się w akcji. O Annie Kolcowej już wspomniałam – to przykład kobiety całkowicie podporządkowanej domowemu tyranowi. Jest też przez niego lekceważona jako nieszkodliwa – jak błędne jest to przekonanie, Iwan jeszcze zdąży się przekonać. Nie wspomniałam za to o Jadwidze. Jadzia Brochwicz, młoda partyzantka walcząca o polskość Lwowa, pełna zapału, ale i bardzo naiwna, sprawia wrażenie postaci, która pojawi się w książce tylko na chwilę. Czy tak będzie naprawdę?

Akcja jest naprawdę dynamiczna, chociaż klimat zmienia się gdzieś w okolicach połowy utworu. Książka podzielona jest na cztery części i tylko dwie z nich stanowią tak naprawdę opis złodziejskiej działalności grupy Szumskiego. Reszta, czyli wydarzenia we Lwowie, to nieuchronne konsekwencje trafienia w sam środek kotła, jakim pod koniec 1918 roku stało się to miasto. Pościgi jednak nie ustają – wszyscy szukają Krügera. Warstwa opisowa jest oszczędna, ukazując tylko tyle szczegółów, ile konieczne jest do pełnego zrozumienia aktualnej sytuacji i wyrobienia sobie zdania o jej możliwych konsekwencjach. Nie sposób też tego nie robić, jako że momenty „na oddech”, które zdarzają się pomiędzy bardziej napiętymi scenami, poświęcane zazwyczaj na rozważanie tych samych wątpliwości przez bohaterów i dalsze planowanie, wyjątkowo temu sprzyjają.

Wydaje mi się jednak, że wątek powiązań między Kolcowem a Krügerem został potraktowany odrobinę zbyt nieuważnie na tym etapie rozwoju. Późniejsze wydarzenia i retrospekcje ujawniają coraz więcej, drugi tom zaś wyjaśnia wszystko, ale nie zmienia to faktu, że bez lektury tego drugiego motyw waśni obu panów wydaje się być zupełnie irracjonalny, a psychiczna niestabilność Kolcowa to za mało, by całość uzasadnić. Będąc jednak już po lekturze części drugiej, mogę powiedzieć – nie zniechęcajcie się! To wszystko ma sens – a nagrodą za cierpliwość będzie ujawnienie naprawdę mrocznej tajemnicy.

„Szakal” to dobry początek świetnej serii, pozostaje więc tylko życzyć sobie (i autorowi), by dalszy ciąg co najmniej utrzymał poziom. „Krüger” to kawał dobrej powieści sensacyjnej, która potrafi wciągnąć tak, że czyta się ją w jeden wieczór.

Trzecia wojna światowa. Obawia się jej wielu. Postęp technologiczny, liczne teorie spiskowe i ciągła niepewność co do intencji innych nacji potęgują tylko wrażenie nadciągającego nieszczęścia. Trudno się dziwić, że temat podłapali pisarze, snując przed żądnymi wrażeń czytelnikami coraz bardziej sensacyjne wizje. Jedną z ciekawszych tego typu fikcji historycznych jest cykl „Przymierze” Jakuba Pawełka, rozpoczęty w roku 2014 powieścią „Wschodni Grom”. Konflikt, rozpoczęty pomiędzy Rosją a Chinami w maju 2015, na tych dwóch państwach się nie zakończył, angażując coraz to nowe kraje. Nie zmieniło się jedno: fakt, że był on starciem mocarstw.

Chiny. Kto mógłby się spodziewać, że to państwo, przeludnione i trawione przed mnóstwo własnych, wewnętrznych problemów, stanie się nagle najgroźniejszym graczem światowej areny? Kiedy naukowcom z Tajwanu udaje się opracować metodę zimnej fuzji, sytuacja staje się bardziej niż napięta. Wyścig o sojusze i bezpieczeństwo własne rozegra się, jak zwykle, na najwyższych szczeblach władz – pomiędzy prezydentem USA, Albertem Armitage, zwierzchnikiem Rosji Wladimirem Putinem a chińskim Xi Jinpingiem.

„Pierścień ognia” jest czwartą częścią cyklu i pierwszą moją radą dla potencjalnego czytelnika jest, by nie zaczynał czytania jej bez zaznajomienia się z poprzednimi tomami. Wartka akcja rozpoczyna się od pierwszych stron, autor wrzuca nas od razu na pole bitwy, by przejść płynnie do sal Białego Domu czy chińskiego Zakazanego Miasta, gdzie absolutnie wszyscy są doskonale zapoznani z bieżącą sytuacją i nie tracą czasu na wyjaśnienia, co też działo się wcześniej. Wspomnień i retrospekcji w książce brak, warstwa opisowa jest oszczędna, ograniczając się jedynie do nakreślenia konkretnych, niezbędnych dla aktualnych wydarzeń szczegółów. Spory nacisk kładziony jest na opis zachowania postaci – jako że w „Pierścieniu…” na pierwszy plan wysuwają się stosunki dyplomatycznie i spora część scen poświęcona będzie właśnie rozmowom na najwyższym szczeblu, te szczegóły tworzą doskonały kontekst i pozwalają wyłapać więcej informacji, niż można uzyskać z samych dialogów. Gestykulacja, bardzo drobiazgowo potraktowana, z zaznaczeniem podłoża emocjonalnego ruchów i towarzyszącym im innym zjawiskom takim jak drżenie dłoni i wzrok skierowany w niewłaściwą stronę - te detale pozwalają na o wiele dokładniejszy wgląd w sytuację, niż się to zazwyczaj w literaturze tego typu spotyka.

Ze znanych postaci sceny politycznej dostaniemy tu Putina, który jawi się jako wyjątkowo twardy i nieprzejednany gracz, pewien swojej roli. Pamiętajmy jednak, że akcja książki rozgrywa się w roku 2023, a więc kawałek w przyszłość. Dość znamiennym jest fakt, że wobec znaczących zmian na stanowiskach w innych państwach, to właśnie ten człowiek pozostał w tym samym punkcie, w którym był jeszcze kilkanaście lat temu. Reszta nazwisk głów państw została dobrana w interesujący sposób – Armitage w Stanach, Żuławski w Polsce – piękne nawiązania do klasyki fantastyki. Pod względem konstrukcji postaci nie ma już jednak tak dobrze. Są one dość podobne, reprezentują ten sam model zachowań i niemal nie posiadają cech, które by je odróżniały od pozostałych. Lepiej wypadają pod tym względem bohaterowie drugoplanowi i ci, którzy uczestniczą w akcjach: zarówno żołnierze, jak i cywile. U nich można zauważyć indywidualne rysy charakteru, nietłumione sztywną etykietą oficjalnych spotkań; to oni będą przeżywać rozterki natury moralnej i zastanawiać się nad sensem swojego działania.

„Pierścień ognia” jest książka wysoce angażującą ze względu na dynamiczną akcję i mnogość nowych motywów, których nie szczędzi czytelnikowi autor. Kontrast pomiędzy emocjonalną sterylnością obiektów rządowych a chaosem wojennej codzienności jest tu bardzo mocno odczuwalny, a wrażenie to potęgują wstawki z „Wiadomości TVN24”, z których dowiemy się sporo na temat oficjalnej wersji wydarzeń na froncie. Dla miłośników fikcji wojennej cykl Pawełka powinien być pozycją obowiązkową, dla reszty – ciekawostką z głębszym przesłaniem.

Historia alternatywna ma to do siebie, że daje autorowi spore pole do popisu przy jednoczesnym docenieniu w całej rozciągłości jego własnej wiedzy w temacie. Okresem, który szczególnie inspiruje pisarzy, wydaje się być druga wojna światowa i jej następstwa – w tym czasie, gdy ważyły się losy państw i ras, wiele rzeczy mogło przecież pójść zupełnie inaczej. Jak wtedy byśmy wyglądali, w jakim języku mówili, jak by nam się żyło? Już na podstawie stosunku dwóch najbardziej zaangażowanych w konflikt mocarstw do Polaków można by wysnuć pewne wnioski. Czy jednak dalibyśmy się tak łatwo zniszczyć bądź zniewolić? Historia pokazała już, jak trudne jest to zadanie w przypadku naszego narodu. Swoją wersję wydarzeń ukuł też Piotr Langenfeld w cyklu „Czerwona ofensywa”, którego pierwszą część mam dziś przyjemność przedstawić czytelnikom.

Rok 1945. Niemcy zostały pokonane, Stany Zjednoczone natomiast nadal poszukują rozwiązania konfliktu z Japonią, w którym ponoszą ogromne straty. Plany stworzenia nowej broni – bomby atomowej – nadal stoją pod znakiem zapytania, wiele wskazuje jednak na to, że uda się je doprowadzić do końca pomimo wielu wypadków oraz podejrzeń o akty sabotażu. Tymczasem na frontach europejskich zaczynają dziać się dziwne rzeczy: żołnierze, przekonani, że wojna się skończyła i niedługo wrócą do domu, dostają przedziwną wiadomość. Otóż Związek Radziecki postanowił zerwać sojusz ze Stanami, przedstawiając je jako kapitalistycznego potwora zagrażającego spokojnemu życiu obywateli. Ludzie muszą znowu ruszyć do boju naprzeciw licznemu, ale nie spodziewającemu się takiej zdrady przeciwnikowi, walcząc i ginąc w imię żądnej władzy nad całą Europą Rosji.

Na dobry początek dostajemy informację, po której trudno jest nie przetrzeć oczu z niedowierzaniem: Rosja chce więcej, wysyła więc do walki swoje mocno przetrzebione przecież siły, ludzi dawno zmęczonych kilkuletnią wojaczką. Wszystko to obserwujemy z różnych punktów widzenia: od zwykłego szeregowego, przez dowódców, do generałów i polityków z obu stron frontu. Obie relacje różnią się diametralnie, ale są jednakowo przejmujące: z jednej strony mamy osoby u władzy, rozdarte między potrzebą działania a naciskami społeczeństwa mającego dość strat, z drugiej żołnierzy obu stron konfliktu, jednakowo zmęczonych i będących pod stałą presją. Wszystkich łączy szok i zdumienie spowodowane takim rozwojem wydarzeń. Fabularnie dostajemy więc twardy kawałek historycznej fikcji, a że po pierwszym zaskoczeniu z powodu takiego obrotu spraw napięcie tylko rośnie, trudno będzie się oderwać. „Czerwona ofensywa” nie jest jednak jedynie sensacyjnym czytadłem – wojna przedstawiona jest w niej w bardzo brutalny sposób, zarówno w warstwie opisowej, jak i w przypadku zagadnień natury moralnej, z których wiele nie chce opuścić głowy czytelnika nawet po odłożeniu książki na bok.

Kreacja bohaterów jest jedną z mocniejszych stron „Czerwonej ofensywy”. Przede wszystkim, poznajemy ich bardzo dobrze, mogąc śledzić ich tok myślenia, gdy to oni są akurat „w centrum uwagi” autora. Te spojrzenia często się zmieniają, przeskakując z jednego miejsca na drugie – początkowo może to sprawiać wrażenie lekkiego chaosu, do którego jednak łatwo się przyzwyczaić gdy już wiadomo, kto jest kim i po czyjej stronie walczy. Każda z tych osób przedstawiona jest w sposób bardzo żywy, „ludzki”, nie ma wśród nich kogoś, kto tylko reprezentuje swoją pozycję nie wnosząc nic do akcji. Warstwa opisowa obejmuje wiele niuansów dotyczących bohaterów: nie tylko ich uczucia i wspomnienia, ale i lekki zarys przeszłości, powiązań, osobistych sympatii i antypatii czy też życia poza wojną. Wszyscy mają dylematy. Wszyscy są zrozumiali, z kompletnie wytłumaczonymi motywami działania – nawet Niemcy, przedstawieni jako nacja pokonana i złamana tym, do czego została doprowadzona, okazują swoją ludzką, choć głównie przerażoną stronę. Znacznie większe wrażenie robi to po stronie ZSRR – indoktrynacja połączona z całkowitą inwigilacją, niemożność zaufania komukolwiek, bo wszędzie mogą być donosiciele, a na konsekwencje „niewłaściwego” myślenia wcale nie trzeba długo czekać.

Bardzo podnoszący na duchu jest aspekt Polski. Z jednej strony Patton i Anders, widzący dokąd zmierzają knowania Rosjan i stanowczo stający po stronie radykalizacji działań, choć ciągle pętani decyzjami sojuszników, z drugiej przebywający na froncie polscy żołnierze, zobowiązani do walki w nie swojej sprawie. Trudno opisać to, jak wiele satysfakcji dawało mi czytanie o ich niesłabnącym duchu niepoddającym się naciskom, wreszcie zbuntowanym i rwącym się do walki o swoje miejsce do życia. Jedni i drudzy mają świadomość, że ryzykują wiele, a ich klęska oznacza ostateczny koniec Polski w ogóle. Ich wola walki wnosi fantastyczny powiew świeżości i dynamizmu do tej książki.

„Czerwona ofensywa” to znakomity wstęp do cyklu – bo trzeba powiedzieć, że akcja części pierwszej urywa się w bardzo znaczącym momencie, pozostawiając po sobie niedosyt i chęć natychmiastowego sięgnięcia po kolejny tom. Bardzo angażuje czytelnika, skłania do własnych przemyśleń, dociera do ukrytych pokładów wrażliwości i empatii, niejednokrotnie przy tym zaskakując nagłymi zwrotami akcji. Pozostaje mi tylko polecić tę pozycję każdemu, kto czuje sympatię do tak specyficznego gatunku, jakim jest historia alternatywna.